Original molba iz 1921. godine

 

Dokumenat (molba) iz 1921. godine kada se uspostavljala granica između Albanije i Kraljevine SHS.

Molba je poslate Ministarstvu Unutrašnjih poslova Albanije. Pisana je na osmanskom turskom (Osmanlı Türkçesi), varijanti turskog jezika koji se upotrebljavao kao upravni književni jezik Osmanskog carstva. Molba je poslata 5. januara 1921. godine, u ponedeljak a potpisana je od strane 53 predstavnika (predsednika sela, imama i uglednih ljudi) Gore i Opolja.

Glavni muhtar – Ajdin b. Ramazan (Brezna)

Muftija Gore – Mehmed Rasim (Zapod)

Predsednici sela, imami i ugledni ljudi sela: Bačka, Brezna, Belobrod, Brodosavce, Bljač, Brod, Brut, Borje, Bučje, Kosavce, Rapča, Vraništa, Kukaljane, Ljubošta, Plavje, Novoselo, Mlike, Krstec, Zjum, Zaplužje, Orčuša, Zapod, Orčiklje, Košarište, Pakiša, Topoljane, Kolovoz.

Arhivski izvor:

(Arkivi Qendror Shtetëror - AQSH, Tiranë – Dosja Nr. 79/1- 029-30 Fondi i Ministria e Punëve të Brendshme viti 1921.)

Prevod molbe (Veliko hvala Hanifedu K. i Rejhanu M.)

***

Ministarstvu Unutrašnjih Poslova Albanije - Tirana

Molba nas robova (lojalnih građana)!

Ovo je prigovor dolje potpisanih u ime poslušnog naroda. Naša molba se sastoji od ovoga. Svi znaju koliko smo poslušni vladi,mi stanovnici Gore i Opolja.

U Balkanskom ratu našu su provinciju okupirali Srbi, a kada je nastupio mir iz 1913.godine, rado smo ostali unutar albanske granice, koje su nam date (poklonjene) na konferenciji u Londonu. Ali Srbi nisu čuvali granice iz 1913.godine, pa su te granice prešli 1918.godine.

Nalazimo se unutar granica Albanije, tako da ne treba zanemariti uporne revizije Srba prema Gori i Opolju.

Tražimo granice naše države koje su date na osnovu odluke u Londonu i nikad ne prihvatamo da živimo pod srpskom vlašću.

Molimo da se ove reči i naše nevolje (naš glas) prenesu kome god bude potrebno. Nalog je vaš.

5. januara 1921. dan ponedeljak

(5 jabiluahar 1340 Hidžretska godina)

Svojeručni potpisi i pečati

Sunetlije, familija Eštrefa Gaziu

Orginal slika: OVDE

Kruševo 1918. godine - dodatne informacije

Tri mahale:

 

Oreška (Orešečko mahalo) Mahala

(Levići, Sinok, Hebil, Uglješ, Terzi, Dodžan, Kendo, Mučin, Vitan, Bajraktar)

Dikla Mahala

(Rogač, Hazerali, Pira, Hadži, Bera, Dikla, Memiš, Durak)

Toro Mahala

(Bajro, Toro, Džajko, Kaleš, Bisa, Brekin, Banuš, Hasan, Hadži, Nanin, Žagulj, Hodža, Halabak, Krasnič, Spahi, Bicaj)

 

Popisana je i:
1 džamija,
1 školska zgrada,
2 opštinske zgrade,
2 vodenice,
1 valjavica,
1 ..?

 

Kompletan dokumenat možete pogledati: OVDE

 

GORA 1918 - Mahale, prisutno stanovništvo, nacionalna i vjerska struktura stanovništva

Austrougarska administracija na teritoriji okupirane Albanije izvršila je precizan popis stanovništva koji zvanično nije objavljen. Materijal koji se nalazi u Austrijskoj akademiji nauke možemo kvalifikovati kao izvanredan u odnosu na tadašnje uslove i u poređenju sa kasnijim popisima u zemljama Balkana. Popis poseduje veoma važne podatke o stanovništvu koje je živjelo na teritoriji tadašnje okupirane Albanije, među kojima je bila i Gora.

Popis stanovništva izvršen je 1. marta 1918. godine. Međutim, zbog novonastale situacije i povlačenja Austro-Ugarske iz Albanije čitav materijal je prenešen u Austriji i predat je Austrijskoj akademiji nauka. Akademija je osnovne podatke sa popisa objavila 1922. godine, uz podršku albanske vlade. Po nalogu albanske vlade, Franz Seiner je odvojeno objavio i rezultate popisa stanovništva u plemenskim oblastima sjeverne Albanije. Na osnovu ovih rezultata pripremio je prvu kartu o raspodjeli, veličini i granicama plemenskih teritorija. Godinu dana ranije, direktor Balkanske komisije Austrijske akademije nauka, E. Oberhummer, objavio je prve preliminarne statističke rezultate. Tih godina također je bilo planirano objavljivanje podataka na nivou sela, ali Akademija nije uspjela pronaći odgovarajuća sredstva za objavljivanje.

 

Albanija je administrativno bila podjeljena na 6 prefektura (bezirk), sa ukupno 26 potprefektura (kreise).

1.Berat (113.551 stanovnika)

2. Kruja (51.790 stanovnika)

3. Puka (32.504 stanovnika)

4. Skadar (84.509 stanovnika)

5. Tirana (142.676 stanovnika)

6. Žur (99.187 stanovnika).

Okrug ŽUR – 5 potprefektura (kreise)

1.Donja Dibra (Dibra e poshtër – 40.526 stanovnika)

2. Gora (14.933 stanovnika)

3. Has (11.236 stanovnika)

4. Ljuma (18.322 stanovnika)

5. Malcija e Gjakovës (14.170 stanovnika)

 

Prefekturi Žur pripadale su pet potprefekture, među kojima i Gora sa 14.933 stanovnika. Prefektura je imala ukupno 113 urbanih i ruralnih naselja među kojima unutar Gore,  Šajna (9.458 stanovnika) i Šištevac (Shishtavec – 5.475 stanovnika).

Ukupna površina potprefekture Gora  bila je 555 km², sa 27 stanovnika prosječne gustine naseljenosti na 1km² .

Sjedište potprefekture je bila Vraništa.

Ukupan broj muškog stanovništva: 6.621

Ukupan broj ženskog stanovništva: 8.312

Izvor:

FRANZ SEINER  - Ergebnisse Der volkszählung in Albanien (1916-1918) Wien, 1922

Kompletan rad sa tabelama: OVDE
:
:

Pesma za korona

 

KORONA

 

Hašim otišov na gurbet,

daljeko vo Germanija.

Rukmana kniga pišuje

Hašimu gljedaniku:

- Hašime, moj gljedaniku,

šuma se so ljis sastajla,

trava so sveće se sastaji,

a ja mlada Rukmana,

nemam so kogo da se sastajim,

da pozborim i da se rašetam

niz Bara, niz Prekoreka.

- Rukmano, mua gljedanice,

ja ti som boljen, vek boljen,

ti ležim vo pusta astana.[1]

Ljegnat som ja vo postelja

me fativ težok astalak,

astalak teška korona.

Cevden se moljim Sajbiji

da živ ostanem i ozdravem.

Ako ti ja ozdravem

će vljezem vo jeno teare[2],

će ljetnem preko morina,

i preko mlogo planine,

i će stignem vo naš memlječet,

vo naša Gora pristala.

I mije će se zememe,

će zakoljeme kurbani

jen za tebe, jeden za mene

da se zafaljime Sajbiji

šo sme žive ostanalje,

od taja crna korona.

-Korono, pusta d' ostaneš

mlogo si pustoš naprajla,

mlogo si ljuđi v' grop onesla,

mlogo si kuće zatvorila,

mlogo si majke v' crno zavila,

mlogo si deca jetim ostajla,

a toja šo te naprajiv

nikoga hair da ne viđi,

koljeno da mu se ugasne.

 

Kruševo, 25.05.2021.
Autor: Abduljgani Abidini (1942)

 

Pesma kompletna: OVDE

---

[1]Bolnica

[2]Avion